Toebosch' Eigen Tijdschrift

gratis artikelen

Een luxe boerderij aan de rand van het rijk

23-12-2014

De eenzame reiziger die begin tweede eeuw door de woeste Brabantse Kempen reed, kwam zo nu en dan kleine nederzettingen tegen met drie, vier houten boerderijen. Des te groter de verrassing als in deze uithoek van het Romeinse rijk een grote witgepleisterde stenen boerderij met rode dakpannen opdook.
[..]

Hoe bewijs je het bestaan van een aquaduct?

27-06-2014

Tussen Berg en Dal en Nijmegen zijn in het landschap enkele dalen en dijken te herkennen. Het zijn de uitgegraven en opgeworpen resten van een vijf kilometer lang Romeins aquaduct, zeggen archeologen. Nee, het is een ‘aqua morgana’, het is geschiedvervalsing, stelt Hans Schraven; hij is geen archeoloog, maar organisatiedeskundige. [..]

Boren in Romeinse paardenmest

18-03-2014

Het boormonster is zes meter lang en zit vol schimmelsporen, insectenresten, stuifmeel, zaden, fecaliën, graanresten en paardenhaar. Samen vertellen ze wat de invloed is geweest van de Romeinen op het landschap rond fort Fectio. [..]

nieuwste artikelen

archeologie

Onder de motorkap van onderzoek naar vuurgebruik

22-08-2018 Andrew Sorensen van de Universiteit Leiden vertelde onlangs een onderhoudend en inzichtelijk verhaal over de totstandkoming van het spraakmakende artikel waarin hij bewijst dat Neanderthalers vuur konden maken. [...]

Archeologie is mensenwerk

25-07-2018 Het boek Mensen maken geschiedenis geeft een mooi beeld van welke amateurs, vrijwilligers en vakmensen betrokken zijn (geweest) bij het archeologisch onderzoek van het Maasmondgebied, en laat zien dat archeologie mensenwerk is. [...]

Langs lanen van herinnering in en om Maastricht

04-07-2018 Reisdoel was de tentoonstelling Unleashed van Hans Lemmen en Roger Ballen in Maastricht. Het werd een dag met meer (gedachten aan) archeologie, erfgoed en geschiedenis dan verwacht en gepland. [...]

Bijvangst van een persreis

23-05-2018 Een persreis naar Stonehenge levert meer op dan alleen stof voor een artikel over het wetenschappelijk onderzoek. Je hoort ook iets over behoud, beheer, merchandising, bewaking en protesten. [...]

Graven en teruggeven in Muro Tenente

09-05-2018 Gert-Jan Burgers (VU) graaft op in Muro Tenente en wilde de lokale bevolking iets teruggeven. Begin april is een ‘archeologisch landschapsreservaat’ geopend. [...]

Mooie woorden en vleugje Blut und Boden

28-03-2018 Het kabinet gaat de komende jaren 325 miljoen euro extra uitgeven aan monumenten, erfgoed en archeologie. Goed nieuws, maar toch zijn er kanttekeningen te plaatsen. Iets met Blut und Boden. [...]

Een tweedehandsje als monument van eenheid

07-03-2018 Stonehenge was bedoeld als monument van eenheid tegen de komst van de klokbekercultuur. Dat stelde archeoloog Mike Parker Pearson van University College London tijdens de veertigste Kroon-Voordracht. [...]

Wat u denkt en vindt van archeologie of toch niet

07-02-2018 Er is veel sympathie en draagvlak voor archeologie in Nederland, blijkt uit een grootschalig Europees onderzoek naar de beleving en kennis van archeologie. Wat voor werkelijkheid geeft zo’n onderzoek weer? En wat is de betekenis ervan? [...]

Wachten op een boek

17-01-2018 De publicatie van het boek over de opgravingen van de VINEX-wijk Meerhoven heeft zeven jaar op zich laten wachten. Het gemiddelde publiek kan tevreden zijn over het resultaat, archeologen minder. [...]

Samen in een: de sarcofaag en de vuistbijl

12-12-2017 Recent verschenen, artikelen over de Sarcofaag van Simpelveld en een vuistbijl van Wommersom-kwartsiet. De inhoud is niet wereldschokkend, maar wel interessant genoeg om er in TET aandacht aan te besteden. [...]

Carenza Lewis bespeelt archeologisch publiek

21-11-2017 Publieksarcheologie was een van de belangrijkste thema's van de Reuvensdagen 2017. Ook de Reuvenslezing van Time Team-archeologe Carenza Lewis ging erover. [...]

Biedt de Rooswijk waar voor zijn geld?

24-10-2017 Eind september is de opgravingscampagne van het VOC-schip Rooswijk afgesloten. Het heeft de opgravers niet aan media-aandacht ontbroken, maar echte onderzoeksresultaten werden nauwelijks gemeld. Dat doet de vraag rijzen of de Rooswijk wel waar voor zijn geld biedt. [...]

Trauma-archeologie helpt!

12-09-2017 Archeologische technieken en methoden kunnen helpen bij de verwerking van trauma's. Andrew Hoaen van Worcester University kan er uit eigen ervaring over meepraten. [...]

Voorlinden door een archeologische bril

22-08-2017 De vaste opstelling en twee tijdelijke tentoonstellingen, over tijd en een overzicht van recent werk van Rodney Graham, van Museum Voorlinden door een 'archeologische' bril bekeken. [...]

Op tijd op de politieke agenda?

12-07-2017 In Lelystad was een bijeenkomst die het begin moet zijn om maritieme archeologie op de landelijke politieke agenda te krijgen. De vraag is of het initiatief voor de komende kabinetsperiode niet te laat komt. [...]

Begin van een overzicht

28-06-2017

Historische schepen spoelen weg zonder onderzocht te zijn. Zolang niet bekend is hoeveel en wat voor schepen op de bodem liggen, kunnen er geen goede afwegingen gemaakt worden over behoud en onderzoek. Seger van den Brenk probeert daarin duidelijkheid te brengen.

[...]

Metaaldetectie in cijfers

24-05-2017 Een Britse archeoloog heeft met gebruik van openbare bronnen op internet geprobeerd harde cijfers te verzamelen over metaaldetectie. Die wijzen er op dat er vooral in Engeland een probleem is. Maar in Nederland en België is er ook iets om over na te denken. [...]

Twee ontgiftigde Romeinse portretten retour

26-04-2017 Twee uit de kunsthandel afkomstige Romeinse portretten, de een van keizer Tiberius en de ander van zijn zoon Drusus Minor, zijn het voorbeeld van hoe slecht of te weinig onderzoek doen naar een verzamelgeschiedenis de wetenschappelijke literatuur kan vergiftigen. [...]

Het verhaal van drie grotten

22-03-2017 Graeme Barker, hoogleraar aan Cambridge University, hield de negenendertigste Kroon-voordracht. Hij sprak over het paleolithisch onderzoek in de jaren vijftig van drie grotten in Libië, Irak en Indonesië. Zelf heeft hij er later ook onderzoek gedaan, op zoek naar waarom de moderne mens succesvol is geweest in de kolonisatie van nieuwe omgevingen. [...]

Toen was historische archeologie nog ongewoon

01-03-2017 Ivor Noël Hume, 4 februari 2017 op 89-jarige leeftijd overleden, wordt, hoewel Engelsman van geboorte, beschouwd als de grondlegger van de Amerikaanse historische archeologie. Ranjith Jayasena van de archeologische dienst van Amsterdam zocht hem de afgelopen drie jaar rond Kerst en Oud en Nieuw op in zijn huis in Virginia. [...]

Molshopen aan het Zwin

27-01-2017 Onderzoekers van de UGent zijn sinds 2011 met alle mogelijke onderzoeksmethoden op zoek naar het verdwenen verleden van het Zwin, de vroegere zeeverbinding van Brugge. Zelfs molshopenarcheologie wordt ingezet in wat het Zwindebat is gaan heten. [...]

Dit is geen eindejaarslijstje

30-12-2016 Geen lijstje, wel commentaar op het lijstje van Archaeology, vervolgonderzoek naar de japon van Texel, de opgraving van het kerkhof van de St. Plechelmuskerk in Oldenzaal en de Tijdtrap in Rotterdam. [...]

Romeinenspecialisten onder elkaar

23-12-2016 Verslag van het 22e Romeinensymposium aan de Vrije Universiteit. Deze keer ging het onder andere over een nieuwe typologie van twintigduizend fibulae en de herkomst van het gesteente van de Nehalennia-altaren. [...]

Projectfinanciering via Jersey

21-11-2016 Black Sea MAP, een groot onderzoeksproject naar de zeespiegelstijging in de Zwarte Zee na de laatste IJstijd, levert ook bijzondere archeologische vondsten op. Er zijn al 44 historische scheepswrakken in uitstekende staat gevonden. Opvallend: de financiering van het project loopt via Jersey. [...]

Archeologie voor en door het volk?

09-11-2016 Kort commentaar op community archaeology. Onderwerp van de Reuvenslezing tijdens het recente nationale archeologencongres. [...]

Oosters tapijtje uit het Texelse wrak met de japon

21-09-2016 Het zeventiende-eeuwse wrak bij Texel met de japon bevatte nog veel meer bijzondere voorwerpen. Over een daarvan is nu meer bekend: een kostbaar Oosters tapijt. [...]

Lied op lei

07-09-2016 In 1984 en 1985 zijn bij Lopikerkapel bij een Laatmiddeleeuwse hofstede fragmenten leisteen gevonden met inscripties. Een bevatte de tekst en de muzieknotatie van een liedje. De leistenen zijn sinds kort in het bezit van het RMO in Leiden. [...]

Hoxha's bunkererfenis

13-08-2016 Albanië heeft een bunkerlandschap. Langs de kust, de grenzen, maar ook gewoon tussen woonwijken liggen naar schatting zevenhonderd- tot achthonderdduizend kleine paddestoelvormige betonnen schuilplaatsen. De Engelse archeologe Emily Glass van Bristol University heeft er haar studieonderwerp van gemaakt.
[...]

Waar zijn de Romeinse schepen van Zwammerdam?

11-07-2016 Begin jaren zeventig was er een grote publieksactie om zes Romeinse schepen te behouden die bij Zwammerdam waren opgegraven. Een is nu te zien in het Archeologiehuis Zuid-Holland. Waar is de rest? [...]

Lopend onderzoek bij een poller

07-06-2016 Quentin Bourgeois van de Universiteit Leiden onderzoekt hoe de Enkelgrafcultuur in het derde millennium voor Christus het landschap met kilometerslange rijen van grafheuvels inrichtte en organiseerde. Maar er zijn ook moderne sporen van inrichting: pollers.
[...]

Franse onderwaterarcheologie doet het met robots

11-05-2016 Een op afstand bestuurbare mensachtige robot die op grote diepte archeologisch onderzoek kan doen staat symbool voor wat de Fransen zien als de toekomst van onderwaterarcheologie. [...]

Het japoneffect op Texel

20-04-2016 In Kaap Skil, het maritiem en juttersmuseum op Texel, is tijdelijk de japon te zien die is gevonden in een wrak van een zeventiende-eeuws wrak, samen met andere garderobeonderdelen en objecten uit het schip. Ook ik heb er een kijkje genomen. [...]

Van Hominidae naar Hominini en Hominina

24-03-2016 Voor Fred Spoor bestaan er bij het wetenschappelijk onderzoek naar de menselijke evolutie geen heilige koeien. De mens moet met al zijn voorgangers gewoon als ieder andere primaat behandeld worden, vertelde hij tijdens de 38^eKroon-Voordracht. Hij heeft echter wel moeite met hoe de media met zijn vakgebied omgaan.
[...]

De veroorzaker bepaalt al lang

26-02-2016 De rechter heeft gesproken. De bouw van een souterrain in de Nieuwe Kerk van Delft kan doorgaan zonder dat alle graven in en buiten de kerk archeologisch onderzocht hoeven worden.Is er sprake van 'de veroorzaker bepaalt' in plaats van 'de veroorzaker betaalt'?
[...]

Emiraat trekpleister voor archeologen

12-02-2016 Een Belgisch archeologisch team maakte onlangs bekend dat ze in het emiraat Sharjah een inscriptie hebben ontdekt die bewijst dat er al in de derde eeuw voor Christus een Oman bestond. Reden genoeg om niet alleen dieper in te gaan op de expeditie, maar ook op de vroege geschiedenis van het gebied en hoe het emiraat met het erfgoed daar omgaat. [...]

Meer dan alleen speren

14-01-2016 De vindplaats Schöningen, in de Duitse deelstaat Nedersaksen, heeft meer te bieden dan 300.000 jaar oude speren. De vondsten van twintig jaar onderzoek geven inzicht in verschillende aspecten van het leven en denken van vroege mensachtigen bij wat in het Midden-Paleolithicum een meer is geweest. [...]

Samenloop van lobby en politiek spel

17-12-2015 De Tweede Kamer heeft ingestemd met een speciaal archeologiefonds voor vondsten van (inter)nationaal belang. Voor het zo ver was, is er door archeologen flink gelobbyd, blijkt uit een reconstructie van de gang van zaken. Het begon in Chinees restaurant Tai Soen in Utrecht.
[...]

Batavia-onderzoek vraagt om kosten-batenanalyse

26-11-2015 Vol verwachting ging ik vorige week donderdag naar het seminar Return to the Batavia aan de Universiteit van Amsterdam, want dat beloofde nieuw archeologisch licht op deze ‘gruesome tragedy’. Dat viel tegen.
[...]

De zee rond Sicilië blijft geschiedenis schrijven

12-11-2015 Aan de hand van voorwerpen uit opgegraven scheepswrakken die voor het eerst buiten Sicilië te zien zijn vertelt het Allard Pierson Museum in Amsterdam de komende maanden de geschiedenis van Sicilië en de Zee. [...]

Dalfsen en wat u straks niet hebt

22-10-2015 Wie gaat de uitwerking van het Trcehterbekergrafveld bij Dalfsen betalen? De gemeente kan het naar eigen zeggen niet n het rijk wil het uit principe niet. Henk van der Velde, de opgraver, vertelt nu welk wetenschappelijk onderzoek mogelijk niet uitgevoerd zal kunnen worden. En wat betekent dat? [...]

Diploma voor Neanderthaler-onderzoek

30-09-2015 Archeologen is niets menselijks vreemd. Ook zij vinden het fijn om erkenning te krijgen. Zeker als die afkomstig is van bekende hooggeleerde buitenlandse collega’s. Marcel Niekus kreeg afgelopen weekeinde een prijs voor de beste posterpresentatie op een internationaal congres over Neanderthalers op Gibraltar. Een stimulans voor verder onderzoek.
[...]

Een havenarbeider is heengegaan

14-09-2015 In Memoriam H.J.E. van Beuningen, havenbaron, havenarbeider, initiatiefnemer stadsarcheoloog Rotterdam, verzamelaar en onderzoeker van middeleeuwse gebruiksvoorwerpen en pelgrimsinsignes. [...]

Meer dan opgewarmd nieuws

01-09-2015 Vorige week waren er berichten over de ontdekking van een Myceens paleis bij Ayios Vasilios. Voor een groot deel oud nieuws. Maar er blijkt toch een bijzondere ontdekking te melden te zijn: het woord wanax op een kleitablet. [...]

Zinkend schip wil gezonken schip opgraven

05-08-2015 Het commerciële bergingsbedrijf Odyssey Marine Exploration doet er via een 'verborgen' pr-offensief in de Britse pers alles aan om het Britse admiraliteitsschip Victory, dat in 1744 is gezonken, toch te kunnen opgraven. [...]

Ook voetbalkaartjes hebben historische relaties

15-07-2015 Het voetbalstadion de Wageningse Berg, de Friso Kazerne in Ede, de berm van de afrit van de A12 bij Maarn en de voormalige commandantswoning in Kamp Westerbork zijn het werkterrein van Jobbe Wijnen, contemporain archeoloog en bouwbiograaf.

[...]

Laat, maar niet te laat?

17-06-2015 Woensdag 10 juni kwamen zeventig, tachtig archeologen uit allerlei geledingen samen om onder de noemer Archeologie 3.0 te discussiëren over veranderingen en verbeteringen in de Nederlandse archeologie. Is dit het begin van een ‘revolutie’? [...]

De kracht van een plek

01-06-2015 De Kozjak-waterval bij het Sloveense Kobarid is een magische plek. Bezoekers laten er rituele markeringen achter. Zoals ze dat ook in de Bronstijd deden. [...]

Bericht van drie onderbelichte fronten

29-04-2015 ANZAC Day en de Slag om Gallipoli krijgen hier weinig aandacht. Voor Australië, Nieuw-Zeeland en Turkije betekenen ze wel veel. Ze maken ook duidelijk dat de Eerste Wereldoorlog meer was dan alleen het Westfront. [...]

Een Explorer vertelt

24-04-2015 Lee Berger kondigde tijdens de Kroon-Voordracht een belangrijke nieuwe vondst aan van fossielen van vroege mensachtigen. In een zeer nauwe grot bij het Zuid-Afrikaanse Swartfontein heeft hij meer dan 1200 fossielen ontdekt die straks meer zullen vertellen over menselijke evolutie en geologie. [...]

Romeins Heerlen ouder en groter dan gedacht

13-04-2015 Een Euregionaal onderzoeksproject naar de vroegste Romeinse geschiedenis van Heerlen, Maastricht, Aken en Jülich levert nieuwe inzichten op: Romeins Heerlen en de thermen zijn een eeuw ouder dan tot nu toe werd aangenomen, en de stad was waarschijnlijk veel groter dan Romeins Maastricht. En de opgravingen van de thermen zijn nooit volledig uitgewerkt.
[...]

abonnee worden?

Benieuwd naar alle artikelen van Toebosch’ Eigen Tijdschrift? Neem een abonnement voor 20 euro per jaar.

Voor bedrijven en instellingen geldt een aparte regeling, zie Informatie. Een abonnement cadeau geven kan ook door een bericht te sturen.

Theo Toebosch (1963) is journalist en schrijver. Hij schrijft onder andere voor NRC Handelsblad, Elsevier, Museumtijdschrift en Archeologie Magazine. Hij publiceerde tot nu toe vier boeken: Grondwerk (SUN, 2003), Uitverkoren Zondebokken (De Bezige Bij, 2010), De Nieuwezijds Kolk en de Nieuwendijk in dertiende-eeuws Amsterdam (Lubberhuizen, 2011), en in 2014 De eerstgevallenen (De Bezige Bij), over de twee eerste gevallenen van de Eerste Wereldoorlog, over hoe er politiek en maatschappelijk met hun nagedachtenis is omgegaan en wat het oplevert om als eerste in een oorlog te sneuvelen.

archief

	Klinkt als een panfluit
	Een Spaanse Zaak Vermaning
	Proloog van De eerstgevallenen
	Theepotten en kopjes op de muren van het fort
	Multimediale persoonlijke verhalen uit WOI
	Romeins grafveld door woonwijk beschermd?
	Veroordeeld wegens artikel 58
	De oude Grieken in een betere context
	Laat Nederlands bedrijf Turks erfgoed verdrinken?
	Bij Istanboel ligt het Dorp van de Polen
	Ontmoeting tussen twee keizers
	Onder de motorkap van onderzoek naar vuurgebruik
	Advocaten zetten getuigende archeoloog onder druk
	Welles-nietes-discussie over metaaldetectie
	Koninginnen zonder bloedlijn
	Archeologie is mensenwerk
	Palimpsesten ontleed bij het brandende braambos
	In Haastrecht gebeurde het
	Gij zult geen illegale papyri kopen
	Langs lanen van herinnering in en om Maastricht

	Alle artikelen ...

naam*

e-mail*	telefoonnummer

uw vraag, verzoek, goede raad, tip en/of algemeen commentaar


voornaam*	tussenvoegsel	achternaam*

adres*

postcode*	woonplaats*

e-mail*

telefoonnummer

Gebruikersnaam

wachtwoord

Blijf ingelogd
Nog geen inlogcode? Neem dan een abonnement en krijg meteen toegang tot alle artikelen.

e-mailadres

gewenste wachtwoord

bevestig gekozen wachtwoord